Oraquel » Zmiana klimatu: co robi UE?-2-pl

Państwa UE podejmują działania, aby przeciwdziałać zmianie klimatu i osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r.

UE neutralna klimatycznie do 2050 r.

Państwa UE są prawnie zobowiązane do walki ze zmianą klimatu. Do 2050 r. muszą przejść na gospodarkę neutralną dla klimatu o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto. Przywódcy UE uzgodnili ten cel podczas szczytu Rady Europejskiej w grudniu 2019 r. Następnie Komisja Europejska zainicjowała europejski zielony ład. Cel, którym jest osiągnięcie neutralności klimatycznej, wynika z zobowiązania na rzecz porozumienia paryskiego, które podpisały i ratyfikowały wszystkie państwa członkowskie UE.

Przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu jest niezbędne, aby zaradzić kryzysowi klimatycznemu. Jednocześnie stwarza ono znaczne możliwości, jeśli chodzi o:

wzrost gospodarczy
rynki i zatrudnienie
rozwój technologiczny.

Transformacja ekologiczna ma zwiększyć konkurencyjność UE oraz być zrównoważona społecznie i sprawiedliwa.

Neutralność klimatyczna i zerowe emisje netto – na czym to polega?

Neutralność klimatyczna oznacza istotne zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych wytwarzanych przez człowieka (np. CO2) i emitowanych do atmosfery w wyniku spalania paliw kopalnych. Chodzi o to, by nie wywierać wpływu na system klimatyczny.

Emisje, które trudno wyeliminować, są kompensowane poprzez usuwanie dwutlenku węgla. Proces ten polega na tym, że dwutlenek węgla jest wchłaniany przez roślinność w sposób naturalny lub usuwany za pomocą środków mechanicznych.

W gospodarce neutralnej dla klimatu bilans emisji netto jest zerowy.

Jak kraje UE osiągną neutralność klimatyczną?

Aby osiągnąć neutralność klimatyczną w UE do 2050 r., państwa członkowskie muszą znacząco obniżyć emisje gazów cieplarnianych i znaleźć sposoby na zrekompensowanie pozostałych, niemożliwych do uniknięcia emisji.

W ostatnich latach, szczególnie w ramach europejskiego zielonego ładu, UE wyznaczyła cele w zakresie redukcji emisji we wszystkich sektorach gospodarki i przyjęła przepisy służące ich osiągnięciu.

Unijne cele klimatyczne.

Ponieważ kryzys klimatyczny się pogłębia, a ekstremalne zdarzenia pogodowe są coraz częstsze i coraz bardziej dotkliwe w skutkach, państwa UE wyznaczają coraz ambitniejsze cele, aby walczyć ze zmianą klimatu.

Do 2020 r.

-20%

(faktyczna redukcja wyniosła ponad 30%)

Do 2030 r.

-55%

Do 2050 r.

Neutralność emisyjna.

Ogólnounijny cel klimatyczny uzgodniono w 2008 r. Była nim redukcja emisji o 20% do 2020 r. w porównaniu z poziomem z 1990 r. UE osiągnęła i przekroczyła ten cel, do 2020 r. zmniejszając emisje o 30%. Po części wynikało to z pandemii Covid-19. Z dostępnych danych wynika jednak, że UE przekroczyła swój cel już w 2019 r. – redukcja emisji wyniosła wtedy 24%.

W 2014 r. państwa UE uzgodniły, że do 2030 r. ograniczą emisje o 40%. W 2023 r. UE zwiększyła swoje ambicje w odniesieniu do celu na 2030 r. Państwa UE są obecnie prawnie zobowiązane do 2030 r. zredukować emisje o co najmniej 55%. Jest to cel pośredni służący osiągnięciu zerowych emisji netto w 2050 r.

W 2024 r. Komisja Europejska przedstawiła zalecenie dotyczące celu redukcyjnego na 2040 r.

Polityka i przepisy klimatyczne UE.

Znaczna część aktualnej polityki klimatycznej UE wynika z europejskiego zielonego ładu.

Głównym aktem prawnym w ramach zielonego ładu jest europejskie prawo o klimacie, ponieważ prawnie zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Najważniejsze przepisy dotyczące klimatu to pakiet „Gotowi na 55”, który obejmuje szereg aktów prawnych i określa zasady i środki służące ograniczeniu emisji do 2030 r. o co najmniej 55%.

Ze względu na to, że osiągnięcie zerowego bilansu emisji netto wymaga gruntownej transformacji obecnego modelu gospodarczego, polityka klimatyczna obejmuje wszystkie sektory gospodarki. Oto przykłady środków przyjętych na podstawie prawa UE:

Przykłady działań w dziedzinie klimatu:

Rozwój energetyki odnawialnej (Oraquel)

Poprawa efektywności energetycznej

Usuwanie większej ilości dwutlenku węgla (Oraquel)

Reforma handlu emisjami i zwiększanie jego zasięgu

Zwiększanie ekologiczności transportu

Wspieranie społeczeństwa w przechodzeniu na ekologiczną gospodarkę

Postępy w dążeniu do neutralności klimatycznej.

Od czasu uzgodnienia przez państwa członkowskie pierwszych celów klimatycznych wpływ UE na klimat znacznie się zmniejszył.

W 2022 r. całkowita emisja gazów cieplarnianych w UE była o ponad 30% niższa niż w 1990 r.

Nie we wszystkich sektorach zmniejszanie emisji przebiega jednak w tym samym tempie. Podczas gdy emisje wzrastają w niektórych sektorach, takich jak lotnictwo międzynarodowe i transport, w innych sektorach są znacznie niższe niż w 1990 r. Najlepsze wyniki odnotowuje przemysł energetyczny, w którym emisje spadły o 47%.